Sekrety dobrych okien
16 Stycznia 2011
Okna stanowią bardzo istotną część budynku – zapewniają doświetlenie wnętrz, umożliwiają wentylację pomieszczeń. Ale nie tylko – stając się integralną częścią ściany, przejmują jej funkcję, w związku z czym powinny zapobiegać utracie ciepła, chronić przed hałasem. Wpływając na szczelność, izolacyjność domu mają wpływ na koszty jego użytkowania.
Dlatego wybierając okna przede wszystkim należy uwzględnić ich parametry techniczne takie jak: izolacyjność cieplna; izolacyjność akustyczna; szczelność na przenikanie wody opadowej do wnętrza pomieszczeń; szczelność ze względu na przenikanie powietrza przez szczeliny zamkniętych okien; sztywność i wytrzymałość; dobra przepuszczalność światła.
W zależności od rodzaju użytych do produkcji okien materiałów, od zastosowanych technologii i sposobu konstrukcji, okna spełniają te warunki w mniejszym lub większym stopniu.
Prawdą jest, że przy obecnej technologii wybór materiału, z jakiego wykonane są ramy jest w zasadzie kwestią gustu. Bardzo trudne, a w zasadzie niemożliwe jest orzeczenie, czy lepsze są okna drewniane czy np. PCW (są to dwa najpopularniejsze obecnie materiały używane do produkcji okien dla budownictwa jednorodzinnego). Każdy z tych materiałów ma inne zalety i inne, równoważące się wady. Przy czym producenci bezustannie dążą do wyeliminowania tych drugich.
Okna drewniane
trzy warstwy drewna układane są tak, aby ich usłojenie przebiegało w różnych kierunkach. Wykorzystanie do produkcji okien drewnaWspółcześnie okna drewniane wykonuje się z wysezonowanego, selekcjonowanego drewna sklejanego warstwowo. Tworzące profil klejonego warstwowo wykluczyło tak powszechne w przypadku drewna litego paczenie się ram, powodujące nieszczelność okien i problemy z zamykaniem i otwieraniem. Kolejną innowacją jest stosowanie drewna impregnowanego ciśnieniowo, co chroni je przed rozwojem grzybów. Dodatkowe zabezpieczenie drewna przed wpływem warunków atmosferycznych stanowią nanoszone na nie powłoki z ekologicznych lakierów paroprzepuszczalnych.
Produkowane z wykorzystaniem nowych technologii okna drewniane zapewniają bardzo dobrą izolacyjność cieplną, szczelność. Nie odkształcają się pod wpływem skrajnych temperatur. Ponieważ ich profile są węższe od PCW lub aluminiowych, wpuszczają większą ilość światła.
Natomiast podstawową wadą okien drewnianych jest to, że trzeba je co jakiś czas odnawiać, usuwając starą warstwę lakieru i nanosząc nową.
Okna z PCW
Ramy i ościeżnice okien z PCW produkowane są z profili powstałych z utwardzonego polichlorku winylu. Profile mają budowę komorową - mogą składać się z dwóch, trzech, czterech, a nawet pięciu czy sześciu komór. Generalnie obowiązuje zasada, że większa ilość komór zwiększa izolacyjność cieplną, nie są to jednak różnicę duże (dla profili dwukomorowych współczynnik przenikania ciepła wynosi 2,1 W/m²K, dla trójkomorowych 1,65 – 1,8 W/m²K, czterokomorowych 1,6 – 1,65 W/m²K).
Ponieważ podstawową wadą profili z PCW jest ich niska sztywność, bardzo istotne jest sprawdzenie, w jaki sposób zostały one wzmocnione. Standardowo w ramach umieszczane są stalowe profile usztywniające. Muszą być one zabezpieczone antykorozyjnie, najczęściej stosowana jest blacha ocynkowana. Zastosowanie zbyt cienkiej blachy oraz jedynie miejscowego wzmocnienia (czy też całkowity brak wzmocnień) w zasadzie gwarantuje, że takie okno ulegnie trwałym odkształceniom. Ze względu na niską sztywność PCW ograniczone są również wymiary produkowanych z tego materiału skrzydeł.
Warto wiedzieć, że profile z PCV nie są odporne na wysokie temperatury, mogą rozgrzać się nawet do temperatury, która zagrozi stabilności ich kształtu. Na odkształcenia szczególnie narażone są profile w kolorach ciemnych (przy temperaturze powietrza 35°C okno ciemnobrązowe może nagrzać się do 70°C), dlatego w miejscach bardzo nasłonecznionych lepiej montować ramy w kolorach jasnych.
Wpływ na jakość okien mają też pozostałe elementy konstrukcji ramy.
Bardzo duży wpływ na szczelność okna mają uszczelki. To właśnie one zabezpieczają przed kurzem, wodą, ale także hałasem. Obecnie najczęściej stosuje się uszczelki wykonane z kauczuku syntetycznego (EPDM) lub termoplastycznego elastomeru (TPE). Są to materiały odporne na zmiany temperatury, wpływ czynników atmosferycznych.
Rozróżnia się uszczelki przyszybowe, uszczelniające styk szyby z ramą oraz uszczelki zapewniające szczelność w połączeniu ruchomej ramy z ościeżnicą.
W oknach drewnianych szczelinę między ramą a szybą uszczelnia się kitem silikonowym. Natomiast w celu uszczelnienia połączenia skrzydła i ościeżnicy najczęściej montuje się jedną uszczelkę na obwodzie skrzydła okiennego. W przypadku ram z PCW wyróżnić można profile z uszczelką zewnętrzną i wewnętrzną oraz profile z dodatkową uszczelką środkową. Okna z trzema uszczelkami mają lepsze parametry izolacyjności cieplnej i akustycznej.
Ważne są również zastosowane okucia. Obecnie okna wyposażone są w okucia obwodowe, w których zawiasy i mechanizm ryglujący są ze sobą połączone. W momencie zamknięcia okna, rama jest automatycznie ryglowana w ościeżnicy w kilku miejscach. Produkowane są różne typy okuć obwiedniowych, przy czym najbardziej popularne są uchylno – rozwieralne, które umożliwiają otwieranie, zamykanie i uchylanie skrzydła (a więc zmianę jego pozycji) tylko przy użyciu klamki. Okucia obwiedniowe mogą być również wyposażone w dodatkowe mechanizmy, zabezpieczające okno lub podnoszące komfort jego użytkowania.
Standardem powinno stać się stosowanie okuć umożliwiających mikrowentylację, czyli takich, które pozwalają na utworzenie niewielkiej szczeliny, przez którą może odbywać się wietrzenie. Jest to szczególnie istotne w domach, w których wymiana powietrza odbywa się w drodze wentylacji grawitacyjnej. W takich budynkach zamontowanie zbyt szczelnych okien może spowodować zmniejszenie wymiany powietrza, a to z kolei może doprowadzić do powstawania grzybów i pleśni.
Bardzo wygodnym rozwiązaniem ułatwiającym korzystanie z okna jest zastosowanie mechanizmu, który pozwala na regulowanie stopnia uchylenia skrzydła. Przydatne są także ograniczniki otwarcia okna, zapobiegające uderzeniu skrzydła o ościeżnicę czy ścianę.
Dużą popularnością cieszą się także mechanizmy zabezpieczające okna przed włamaniem. Możliwe jest stosowanie blokad antywyważeniowych, dodatkowych rygli czy po prostu zamka na klucz, który uniemożliwia otwarcie ramy po wybiciu szyby.
Wybierając rodzaj okna warto pamiętać, że decydujący wpływ na jego parametry ma oszklenie, stanowiące ok. 70% powierzchni okna. Dlatego powinno się zapoznać z pojęciami takimi jak współczynnik przenikania ciepła oraz wskaźnik izolacyjności akustycznej, określającymi parametry szyby, pamiętając, że:
Aby wytwarzać okna spełniające powyższe warunki, zaczęto stosować nowe technologie szklenia. Współcześnie producenci stosują najczęściej szyby zespolone, zbudowane z dwóch tafli szkła oddzielonych ramką dystansową. Tworząca się w ten sposób przestrzeń międzyszybowa wypełniona jest powietrzem lub gazami szlachetnymi. Przy zastosowaniu odpowiedniego typu szkła i gazu wypełniającego, konstrukcja tego typu zapewnia oknu współczynnik przenikania ciepła na poziomie 1,1 W/(m²K).
Do szklenia standardowo stosuje się szkło typu float. Jest to szkło o idealnie gładkiej powierzchni, całkowicie przeźroczyste.
Na indywidualne zamówienie producenci oferują też szklenie szybami o specyficznych właściwościach.
Możliwe jest zamówienie okien, w których zastosowano szyby niskoemisyjne, pokryte powłoką z tlenków metali. Tego typu szklenie, odbijając ciepło znajdujące się wewnątrz pomieszczenia, ogranicza jego straty.
Szyby barwione w masie lub pokryte metaliczną warstwą refleksyjną zapobiegają przenikaniu promieni słonecznych do środka.
W ofercie producentów spotykamy również szyby hartowane (tzw. bezpieczne), które są bardziej odporne od zwykłego szkła, a w razie rozbicia rozpadają się na małe kawałki o tępych krawędziach, a także szyby antywłamaniowe.
fot.STOLLAR Systemy Okienne
Artykuł opublikowany w nr 1/2006 [7] dwumiesięcznika Pomysł na dom
W zależności od rodzaju użytych do produkcji okien materiałów, od zastosowanych technologii i sposobu konstrukcji, okna spełniają te warunki w mniejszym lub większym stopniu.
Prawdą jest, że przy obecnej technologii wybór materiału, z jakiego wykonane są ramy jest w zasadzie kwestią gustu. Bardzo trudne, a w zasadzie niemożliwe jest orzeczenie, czy lepsze są okna drewniane czy np. PCW (są to dwa najpopularniejsze obecnie materiały używane do produkcji okien dla budownictwa jednorodzinnego). Każdy z tych materiałów ma inne zalety i inne, równoważące się wady. Przy czym producenci bezustannie dążą do wyeliminowania tych drugich.
Okna drewniane
trzy warstwy drewna układane są tak, aby ich usłojenie przebiegało w różnych kierunkach. Wykorzystanie do produkcji okien drewnaWspółcześnie okna drewniane wykonuje się z wysezonowanego, selekcjonowanego drewna sklejanego warstwowo. Tworzące profil klejonego warstwowo wykluczyło tak powszechne w przypadku drewna litego paczenie się ram, powodujące nieszczelność okien i problemy z zamykaniem i otwieraniem. Kolejną innowacją jest stosowanie drewna impregnowanego ciśnieniowo, co chroni je przed rozwojem grzybów. Dodatkowe zabezpieczenie drewna przed wpływem warunków atmosferycznych stanowią nanoszone na nie powłoki z ekologicznych lakierów paroprzepuszczalnych.
Produkowane z wykorzystaniem nowych technologii okna drewniane zapewniają bardzo dobrą izolacyjność cieplną, szczelność. Nie odkształcają się pod wpływem skrajnych temperatur. Ponieważ ich profile są węższe od PCW lub aluminiowych, wpuszczają większą ilość światła.
Natomiast podstawową wadą okien drewnianych jest to, że trzeba je co jakiś czas odnawiać, usuwając starą warstwę lakieru i nanosząc nową.
Okna z PCW
Ramy i ościeżnice okien z PCW produkowane są z profili powstałych z utwardzonego polichlorku winylu. Profile mają budowę komorową - mogą składać się z dwóch, trzech, czterech, a nawet pięciu czy sześciu komór. Generalnie obowiązuje zasada, że większa ilość komór zwiększa izolacyjność cieplną, nie są to jednak różnicę duże (dla profili dwukomorowych współczynnik przenikania ciepła wynosi 2,1 W/m²K, dla trójkomorowych 1,65 – 1,8 W/m²K, czterokomorowych 1,6 – 1,65 W/m²K).
Ponieważ podstawową wadą profili z PCW jest ich niska sztywność, bardzo istotne jest sprawdzenie, w jaki sposób zostały one wzmocnione. Standardowo w ramach umieszczane są stalowe profile usztywniające. Muszą być one zabezpieczone antykorozyjnie, najczęściej stosowana jest blacha ocynkowana. Zastosowanie zbyt cienkiej blachy oraz jedynie miejscowego wzmocnienia (czy też całkowity brak wzmocnień) w zasadzie gwarantuje, że takie okno ulegnie trwałym odkształceniom. Ze względu na niską sztywność PCW ograniczone są również wymiary produkowanych z tego materiału skrzydeł.
Warto wiedzieć, że profile z PCV nie są odporne na wysokie temperatury, mogą rozgrzać się nawet do temperatury, która zagrozi stabilności ich kształtu. Na odkształcenia szczególnie narażone są profile w kolorach ciemnych (przy temperaturze powietrza 35°C okno ciemnobrązowe może nagrzać się do 70°C), dlatego w miejscach bardzo nasłonecznionych lepiej montować ramy w kolorach jasnych.
Wpływ na jakość okien mają też pozostałe elementy konstrukcji ramy.
Bardzo duży wpływ na szczelność okna mają uszczelki. To właśnie one zabezpieczają przed kurzem, wodą, ale także hałasem. Obecnie najczęściej stosuje się uszczelki wykonane z kauczuku syntetycznego (EPDM) lub termoplastycznego elastomeru (TPE). Są to materiały odporne na zmiany temperatury, wpływ czynników atmosferycznych.
Rozróżnia się uszczelki przyszybowe, uszczelniające styk szyby z ramą oraz uszczelki zapewniające szczelność w połączeniu ruchomej ramy z ościeżnicą.
W oknach drewnianych szczelinę między ramą a szybą uszczelnia się kitem silikonowym. Natomiast w celu uszczelnienia połączenia skrzydła i ościeżnicy najczęściej montuje się jedną uszczelkę na obwodzie skrzydła okiennego. W przypadku ram z PCW wyróżnić można profile z uszczelką zewnętrzną i wewnętrzną oraz profile z dodatkową uszczelką środkową. Okna z trzema uszczelkami mają lepsze parametry izolacyjności cieplnej i akustycznej.
Ważne są również zastosowane okucia. Obecnie okna wyposażone są w okucia obwodowe, w których zawiasy i mechanizm ryglujący są ze sobą połączone. W momencie zamknięcia okna, rama jest automatycznie ryglowana w ościeżnicy w kilku miejscach. Produkowane są różne typy okuć obwiedniowych, przy czym najbardziej popularne są uchylno – rozwieralne, które umożliwiają otwieranie, zamykanie i uchylanie skrzydła (a więc zmianę jego pozycji) tylko przy użyciu klamki. Okucia obwiedniowe mogą być również wyposażone w dodatkowe mechanizmy, zabezpieczające okno lub podnoszące komfort jego użytkowania.
Standardem powinno stać się stosowanie okuć umożliwiających mikrowentylację, czyli takich, które pozwalają na utworzenie niewielkiej szczeliny, przez którą może odbywać się wietrzenie. Jest to szczególnie istotne w domach, w których wymiana powietrza odbywa się w drodze wentylacji grawitacyjnej. W takich budynkach zamontowanie zbyt szczelnych okien może spowodować zmniejszenie wymiany powietrza, a to z kolei może doprowadzić do powstawania grzybów i pleśni.
Bardzo wygodnym rozwiązaniem ułatwiającym korzystanie z okna jest zastosowanie mechanizmu, który pozwala na regulowanie stopnia uchylenia skrzydła. Przydatne są także ograniczniki otwarcia okna, zapobiegające uderzeniu skrzydła o ościeżnicę czy ścianę.
Dużą popularnością cieszą się także mechanizmy zabezpieczające okna przed włamaniem. Możliwe jest stosowanie blokad antywyważeniowych, dodatkowych rygli czy po prostu zamka na klucz, który uniemożliwia otwarcie ramy po wybiciu szyby.
Wybierając rodzaj okna warto pamiętać, że decydujący wpływ na jego parametry ma oszklenie, stanowiące ok. 70% powierzchni okna. Dlatego powinno się zapoznać z pojęciami takimi jak współczynnik przenikania ciepła oraz wskaźnik izolacyjności akustycznej, określającymi parametry szyby, pamiętając, że:
- wg Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz.U. nr 132 z 30 września 1997 r.) współczynnik przenikania ciepła dla okien w pomieszczeniach o temperaturze = + 20°C nie powinien przekroczyć: U=2,6 W/(m²K) w I, II, III strefie klimatycznej oraz U=2,0 W/(m²K) w IV i V strefie klimatycznej.
- wg normy PN-87/B-02151/03 relacja pomiędzy poziomem hałasu a izolacyjnością okna powinna być następująca:
- poziom hałasu do 60 dB Rw - 25 dB
- poziom hałasu od 61 do 65 dB Rw -30 dB
- poziom hałasu od 65 do 70 dB Rw -35 dB
- poziom hałasu powyżej 70 dB Rw -35 dB.
Aby wytwarzać okna spełniające powyższe warunki, zaczęto stosować nowe technologie szklenia. Współcześnie producenci stosują najczęściej szyby zespolone, zbudowane z dwóch tafli szkła oddzielonych ramką dystansową. Tworząca się w ten sposób przestrzeń międzyszybowa wypełniona jest powietrzem lub gazami szlachetnymi. Przy zastosowaniu odpowiedniego typu szkła i gazu wypełniającego, konstrukcja tego typu zapewnia oknu współczynnik przenikania ciepła na poziomie 1,1 W/(m²K).
Do szklenia standardowo stosuje się szkło typu float. Jest to szkło o idealnie gładkiej powierzchni, całkowicie przeźroczyste.
Na indywidualne zamówienie producenci oferują też szklenie szybami o specyficznych właściwościach.
Możliwe jest zamówienie okien, w których zastosowano szyby niskoemisyjne, pokryte powłoką z tlenków metali. Tego typu szklenie, odbijając ciepło znajdujące się wewnątrz pomieszczenia, ogranicza jego straty.
Szyby barwione w masie lub pokryte metaliczną warstwą refleksyjną zapobiegają przenikaniu promieni słonecznych do środka.
W ofercie producentów spotykamy również szyby hartowane (tzw. bezpieczne), które są bardziej odporne od zwykłego szkła, a w razie rozbicia rozpadają się na małe kawałki o tępych krawędziach, a także szyby antywłamaniowe.
fot.STOLLAR Systemy Okienne
Artykuł opublikowany w nr 1/2006 [7] dwumiesięcznika Pomysł na dom
powrót
