Zważywszy na rodzaj materiałów zastosowanych do budowy ogrodu zimowego i to, że główny udział w konstrukcji ma szkło zespolone, musimy wiedzieć, że w odniesieniu do klasycznego budynku z dobrze ocieplonymi ścianami ogród będzie wychładzał się znacznie szybciej. Należy też pamiętać, że duża powierzchnia szkła to także łatwe nagrzewanie obiektu promieniami słonecznymi - również w zimie.
Dopiero zestawiając te dwa zagadnienia, można rozpatrywać optymalne rozwiązania ogrzewania dla ogrodu zimowego przeznaczonego na pomieszczenie mieszkalne, np. na salon wypoczynkowy, w którym chcemy uzyskać odpowiednie warunki temperaturowe. Spróbujmy przeanalizować kilka typów instalacji używanych do ogrzewanie ogrodu zimowego oraz czego można oczekiwać przy ich zastosowaniu.

Ogrzewanie podłogowe
Najbardziej znanym sposobem ogrzewania ogrodu zimowego jest instalacja ogrzewania podłogowego. Można powiedzieć, że jest to rozwiązanie wręcz stworzone do stylu oranżerii. Montowane w podłodze przewody lub rurki grzejne nie zaburzają widoku przeszklonych ścian. Materiały najczęściej  wykorzystywane do wykańczania podłóg w ogrodach, czyli terakota, płytki kamienne doskonale przewodzą emitowane „z podłogi” ciepło, które rozprowadzane jest równomiernie w całym pomieszczeniu.  W ogrodach można zainstalować ogrzewanie wodne lub elektryczne.

Zastosowanie ogrzewania wodnego, które do zasilania wymaga podłączenia do ogrzewającej budynek instalacji c.o., uzależnione jest od istniejącego w budynku systemu grzewczego, od wydajności urządzeń grzewczych oraz  możliwości podłączenia. Jeżeli istnieją wspomniane możliwości techniczne, warto jest wyposażyć ogród zimowy  właśnie w system wodny. Obecnie dostępne są technologie, które kompleksowo pozwalają uzbroić podłogę w taki system.  Dzięki stabilnej temperaturze „od stóp” uzyskujemy wysoki komfort użytkowania obiektu.

Niezależnie od istniejącej instalacji c.o. można zamontować ogrzewanie podłogowe elektryczne. Koszt wykonania takiej instalacji jest niższy niż w przypadku ogrzewania wodnego, należy jednak liczyć się z późniejszymi wyższymi kosztami eksploatacji. Niewątpliwą zaletą zastosowania systemu elektrycznego jest możliwość zintegrowania go z automatyką pogodową, pozwalającą na  dokładniejsze sterowanie temperaturą w pomieszczeniu (a także na jej czasową regulację).

Należy jednak pamiętać, że  obydwa przedstawione rozwiązania odznaczają się dość dużą bezwładnością i czas potrzebny zarówno na nagrzanie, jak i schłodzenie pomieszczenia jest długi. Ta niedogodność może się pojawić w przypadku silnego nasłonecznienia w pogodny, zimowy dzień. Warto także wiedzieć, że podłoga z  ogrzewaniem podłogowym podczas zmian temperatury pracuje - kurczy się i rozszerza, dlatego decydując się na taką instalację trzeba pamiętać, że aby uniknąć pękania zewnętrznego fundamentu i płyty podłogowej, należy je oddzielić warstwą elastyczną. Tak jak pisałem wcześniej, na podłogi z ogrzewaniem podłogowym stosuje się zazwyczaj terakotę lub płyty kamienne. Z uwagi na małą przenikalność ciepła przez drewno nie poleca się stosowania parkietów drewnianych czy paneli.

Grzejniki kanałowe
Dość często spotykanym rozwiązaniem ogrzewania ogrodów zimowych w krajach Europy Zachodniej są grzejniki konwekcyjne zasilane z istniejącej instalacji grzewczej, schowane w specjalnie przygotowanym kanale poprowadzonym tuż przy wewnętrznej krawędzi szklanych ścian obiektu, przykryte kratką wentylacyjną. Ogromna zaletą tego typu ogrzewania jest to, że powietrze unoszące się z grzejników omywa  i osusza taflę szkła ściany, przez co nawet przy dużej różnicy temperatur wewnątrz i na zewnątrz obiektu na szkle nie osiadają żadne skropliny czy para wodna. Niedogodności tego typu ogrzewania to duża trudność w utrzymaniu czystości w kanale grzewczym.

Grzejniki ścienne
Podobny efekt „suchych szyb” możemy uzyskać, instalując grzejniki zarówno wodne, jak i elektryczne przy dolnej powierzchni szyb, ale tym razem nie zagłębione poniżej powierzchni podłogi. Wydajność takiego ogrzewania jest podobna do poprzedniego rozwiązania, ale łatwiej utrzymać je w czystości. Żeby grzejniki nie były widoczne z zewnątrz, dobrze jest w dolnej części ścian ogrodu zimowego przewidzieć panel nieprzezierny albo murek np. z cegły klinkierowej na wysokość ok. 30 cm.
Jeżeli ogród zimowy  ma niewielkie rozmiary i jest dobudowany do ściany domu, można zastosować najbardziej klasyczne rozwiązania grzewcze w postaci grzejników konwekcyjnych podłączonych do istniejącej instalacji grzewczej lub naścienne grzejniki elektryczne. Niestety nagrzewanie ogrodu zimowego z zastosowaniem takich systemów odbywa się dość nierównomiernie, a nagrzane powietrze szybko się wychładza przy styku ze szklanym dachem. Z uwagi jednak na niski koszt wykonania wielu inwestorów decyduje się właśnie na to rozwiązanie, traktując je jako główne lub wspomagające już istniejące systemy.

Przedstawione i opisane systemy ogrzewania ogrodów zimowych działają dość wolno, ale skutecznie. Czas potrzebny na ogrzanie pomieszczenia zazwyczaj jest dość długi, więc stosowanie takiego ogrzewania ma sens, jeżeli traktujemy ogród zimowy jako całoroczny i przez cały czas chcemy utrzymać w nim stabilną temperaturę.

Jednostki klimatyzacyjne
Dość często jednak, pomimo tego, że materiały, z jakich wykonuje się  ogrody zimowe umożliwiają swobodne użytkowanie przez cały rok, niektórzy inwestorzy traktują oranżerie okazjonalnie. W takich wypadkach pojawia się potrzeba nagłego nagrzania wnętrza i przygotowania odpowiedniej temperatury. Żeby móc w szybki sposób kontrolować warunki termiczne we wnętrzu, można zainstalować bardzo wydajne i nowoczesne jednostki klimatyzacyjne, które bardzo dokładnie termostatują obiekt. Ważne jest jednak, żeby były to jednostki dwufunkcyjne czyli z możliwością chłodzenia i grzania powietrza. Jeszcze lepiej rozwiązaniem  są klimatyzatory z rekuperacją, które mają możliwość wymiany powietrza we wnętrzu ogrodu zimowego. Niestety, takie systemy są stosunkowo drogie w zakupie i późniejszej eksploatacji,  ale za to bardzo szybko nagrzewają pomieszczenie, dlatego można je stosować w obiektach, których nie użytkuje się przez cały rok.
Analizując temat ogrzewania w ogrodzie zimowym, koniecznie trzeba wspomnieć o ogólnej poprawie bilansu cieplnego w całym domu. Ogród zimowy wystawiony na ekspozycję południową jest nagrzewany przez promienie słoneczne i oddaje zgromadzone ciepło do innych pomieszczeń w domu.

Decydując się na zakup ogrodu zimowego, dobrze jest przeanalizować indywidualnie wszelkie bardziej i mniej korzystne rozwiązania, ale przede wszystkim należy pamiętać, że dobry klimat w jego wnętrzu tworzą nie tylko temperatura czy dobre ogrzewanie, ale zwłaszcza domownicy.
 
autor: Radosław Klepko, Ogrody Zimowe Reynaers
 
fot. Zehnder
Artykuł opublikowany w nr 1/2008 [19] dwumiesięcznika Pomysł na dom